Dünya Bankası Yönetim Kurulu 28 Mart 2024 tarihinde, Avrupa ve Orta Asya bölgesindeki yükselen ve gelişmekte olan ekonomilerde yenilenebilir enerjinin ölçeklendirilmesi yoluyla enerji güvenliğini ve satın alınabilirliğini arttırmaya yönelik 2 milyar dolarlık öncü bir girişimi onayladı.
Dünya Bankası tarafından Avrupa ve Orta Asya Yenilenebilir Enerji Ölçeklendirme (ECARES) programı hakkında bilgi verildi. Program kapsamında, ilk aşamada 15 GW yenilenebilir enerji kapasitesinin (her yıl 650 milyon elektrikli arabayı şarj etmeye yetecek kadar) eklenmesini ve 240 milyon metrik ton karbon emisyonunun (100 milyar litre benzinin yanmasını önlemeye eşdeğer) azaltılmasını sağlamayı amaçlayan 10 yıllık, çok aşamalı bir girişimdir. Girişim ayrıca, politikaları ve kurumsal çerçeveleri etkinleştirerek, şebeke entegrasyonunu sağlayarak ve finansman ve risk azaltıcı çözümler sunarak ülkelerin temiz enerji geçişini hızlandırma, ekonomilerini karbonsuzlaştırma ve küresel ticaret piyasalarında rekabet güçlerini artırma çabalarına da katkıda bulunacaktır. Programın özel sermaye finansmanında 6 milyar dolarlık bir kaldıraç etkisi yaratması bekleniyor. [1]
Dünya Bankası Yönetim Kurulu tarafından bugün onaylanan ECARES girişimi kapsamındaki ilk proje, Türkiye’nin 2035 yılına kadar 60 GW güneş ve rüzgar enerjisi ekleme hedefini destekleyen Dağıtılmış Enerji için Piyasa Geçişinin Hızlandırılması projesi için 657 milyon dolarlık bir finansman olanağıdır.
“Türkiye’nin 2053 Net Sıfır Emisyona Ulaşması İçin Çok Çalışması Gerekli”
Dünya Bankası ‘nın Avrupa ve Orta Asya bölgesinden sorumlu Başkan Yardımcısı Antonella Bassani , “Avrupa ve Orta Asya ‘daki ülkeleri, bölgedeki enerji dönüşümüne katkıda bulunacak yenilenebilir enerji kapasitelerini artırma konusunda desteklemek için yeni bir yaklaşım gereklidir ” dedi. “Dünya Bankası Grubu olarak, yenilenebilir enerjinin ölçeklendirilmesinde özel sermayeyi çekmek için gerekli olan elverişli çerçeveyi ve ilk yatırımları geliştirmelerinde ülkelere yardımcı olmaya kararlıyız. 2022 yılında Avrupa ve Orta Asya bölgesi, gaz piyasalarında küresel çapta şimdiye kadar yaşanan en büyük arz şokunu yaşamış, bu da gaz fiyatlarında ve toptan elektrik fiyatlarında benzeri görülmemiş bir artışa neden olmuştur.
Sonuç olarak, bölge enerji karışımını çeşitlendirmeye, fosil yakıtlara olan bağımlılığını azaltmaya ve enerji güvenliğini teşvik etmek için yenilenebilir enerjinin yerli üretimini artırmaya çalışmaktadır. Buna ek olarak, bölgenin yükselen ve gelişmekte olan ekonomileri, kişi başına yaklaşık 7 metrik ton ile dünyanın en büyük karbon salınımcıları arasında yer almaktadır; bu rakam küresel ortalamadan %50 daha fazladır ve enerji sektörü salınımlara en büyük katkıyı yapan sektördür. Dünyanın başka yerlerinde olduğu gibi, bölge aynı zamanda rekor düzeyde yüksek sıcaklıklar, orman yangınları ve seller de dahil olmak üzere iklim değişikliğinin fiziksel etkilerini yaşamaktadır.
ECARES programı, ölçekli çözümler ve etkiler sunmak amacıyla politika ve teknik tavsiyeler ile finansman ve risk azaltma araçlarını bir araya getirmektedir.
Türkiye Dağıtık Enerji için Piyasa Geçişinin Hızlandırılması projesi, yenilenebilir enerjiyi artırmak için işletmeler ve haneler gibi son kullanıcılar için dağıtık güneş enerjisi piyasasını genişletmeye ve pilot dağıtık batarya elektrik depolamaya odaklanacaktır. Ülke son on yılda yenilenebilir enerjiyi üç katına çıkarmayı başarmış olsa da, Türkiye’nin 2053 yılına kadar net sıfır emisyona ulaşması için daha fazla çalışma yapılması gerekiyor.
“Türkiye son zamanlarda gelişmekte olan piyasa ülkelerinde görülen en iddialı enerji dönüşümü programlarından birini taahhüt etmiştir. Dünya Bankası, 2035 yılına kadar yenilenebilir enerjiyi iki katına çıkarma taahhüdünü memnuniyetle karşılıyor ve enerji güvenliğini sağlama, tüketiciler için enerji maliyetlerini düşürme ve iklim değişikliğiyle mücadele etme çabalarında ülkeye eşlik etmekten memnuniyet duyuyor” dedi.
28 Mart’ta onaylanan proje, Türkiye’nin enerji, ulaştırma, sanayi, kentleşme, tarım, su ve orman yönetimi gibi çeşitli sektörlerdeki yeşil dönüşümüne yönelik daha geniş kapsamlı Dünya Bankası desteğinin bir parçasıdır.
Avrupa ve Orta Asya Yenilenebilir Enerji Ölçeğinin Yükseltilmesi (ECARES) Hakkında
ECARES, Avrupa ve Orta Asya bölgesindeki yükselen ve gelişmekte olan ekonomilerde yenilenebilir enerjinin ölçeklendirilmesi için çok aşamalı bir programatik yaklaşım (MPA) kullanmaktadır. MPA Programı, politikaların ve kurumsal çerçevelerin etkinleştirilmesi, esnek elektrik şebekelerinin geliştirilmesi için yatırımlar ve temiz enerji yatırımları için finansman ve risk azaltma araçları olmak üzere birbirini tamamlayan üç faaliyet ayağına dayanacaktır. ECARES programı, özellikle özel sektör ve iklim kaynaklı olmak üzere yenilenebilir enerji finansmanını genişletmeye odaklanırken, elverişli ortam ve uygulama kapasiteleri ve riskleri de dahil olmak üzere özel sektörün genişlemesini kısıtlayan temel sorunları ele almaktadır. Program kapsamında Ermenistan, Azerbaycan, Kosova, Kırgız Cumhuriyeti, Tacikistan, Türkiye, Ukrayna ve Özbekistan’da gelecek projeler beklenmektedir.
[1] Dünya Bankası
